Τα παιδιά που εντάσσονται στο «φάσμα των διαταραχών της ανάπτυξης» έχουν ανάγκη την ενσυναίσθηση όλων μας. Αυτό ήταν το μήνυμα των ειδικών με αφορμή την
Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό. Τι χρειάζεται να προσέχουν γονείς και εκπαιδευτικοί; Γιατί ναι σημαντικό τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επικοινωνία με την οικογένεια και το σχολείο να δεχθούν την κατάλληλη υποστήριξη; Η
κ. Μαρία Σαββάκη, Δ/ντρια της Μονάδας Δυσλεξίας & Διαταραχών Λόγου, Μάθησης & Συμπεριφοράς στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου δίνει τις απαντήσεις.
Μπορεί οι γνώσεις ειδικών και μη σχετικά με την ανάπτυξη και την ωρίμανση του εγκεφάλου έχουν διευρυνθεί και οι εκπαιδευτικοί έχουν ευαισθητοποιηθεί όμως σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχει αρκετός δρόμος που πρέπει να διανύσουμε, προκειμένου τα παιδιά που ανήκουν στο λεγόμενο «φάσμα των διαταραχών της ανάπτυξης» να αντιμετωπίζονται πιο σωστάτόσο όσον αφορά την εξατομίκευση και την ακρίβεια των διαγνώσεων όσο και την καλλιέργεια της ενσυναίσθησής μας. Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα που έστειλε στο κοινό η κυρία Μ. Σαββάκη, τ. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης, πριν λίγες ημέρες στο πλαίσιο των διαλέξεων που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
Σπάζοντας τα δεσμά της προκατάληψης!Μιλώντας γενικά για το φάσμα των διαταραχών της ανάπτυξης, θα λέγαμε πως η διαφορά (η έλλειψη συγχρονισμού) εγκεφαλικής ανάπτυξης και ψυχολογικής ωρίμανσης οδηγεί ενίοτε στη δημιουργία ιδιαίτερων περιπτώσεων παιδιών. Η κοινωνία θα χρησιμοποιήσει γι’ αυτά εκφράσεις όπως «παράξενος/η», «στην κοσμάρα του/της», «ιδιόρρυθμος/η»… Όμως σύμφωνα με τη επιστήμονα, τα παιδιά αυτά απλώς επικοινωνούν διαφορετικά με το περιβάλλον δίνοντας συχνά την εντύπωση αδιαφορίας, αγένειας ή περιφρονητικής στάσης. Κι όμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο! Ενα παιδί που ξεσπά σε γέλια χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο αστείο, μπορεί να το κάνει σαν κατά κάποιο τρόπο ένα είδος άμυνας απέναντι σε μια ακατανόητη για εκείνο συμπεριφορά. Ένα παιδί που δεν εστιάζει σ΄αυτό που του δείχνουν μπορεί να το κάνει επειδή αδυνατεί να συνθέσει το οπτικό με το ακουστικό ερέθισμα και πρέπει, συνεπώς, να στρέψει αλλού το βλέμμα του για να μπορέσει να καταλάβει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πρώτα στην παχυσαρκία τα ελληνόπουλα!Τα πολλά πρόσωπα της «επικοινωνίας»; ►
Η βλεμματική επαφή► Η στάση του σώματος► Ο προφορικός λόγος► Η μιμική του προσώπουΠοια είναι τα «σημεία» που πρέπει να εξετάσουμε; Ευτυχώς σήμερα οι ειδικοί έχουν στη διάθεσή τους αρκετά επιστημονικά εργαλεία προκειμένου να εξακριβώσουν αν τα παιδιά, που δυσκολεύονται στην επικοινωνία, αντιμετωπίζουν ή όχι διαταραχές ανάπτυξης, και πόσο σοβαρές είναι αυτές. Ωστόσο, τονίζει η κ. Σαββάκη απαιτείται προσοχή στην εφαρμογή τους. Κι αυτό γιατί ενδεδειγμένα τεστ δεν έχουν την απαραίτητη διαγνωστική ευαισθησία ενώ σύμφωνα με την επιστήμονα: «οι διαγνώσεις που βασίζονται σε αυτά καταφεύγουν συχνά σε έναν ξερό επιστημονικό λόγο, που εξαντλείται στην περιγραφή του προβλήματος (π.χ. δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσαναγνωσία, διαταραχή προσοχής κ.ά.) και δεν εμβαθύνει στα αίτια. Το τεστ είναι ένα απαραίτητο πρώτο βήμα, προκειμένου να εντοπιστεί πιθανός «κόμπος» του παιδιού, δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι καμία φορά ακόμη και τα τεστ κάνουν λάθος».
Δείτε τις γλωσσικές δομές του προφορικού λόγου, που μπορεί να πάσχουν, όταν το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες ανάπτυξης:►
Άρθρωση►Σύνταξη► Γραμματικότητα (πτώσεις, εγκλίσεις κλπ)► Προσωδία (η μουσικότητα του λόγου, ο τονισμός των λέξεων κλπ)► Τα semantics (η σημασιολογία, το νόημα)Σημαντικός ο ρόλος των γονιών!
Ενας παράγοντας δυσκολίας που ορθώνεται ανάμεσα στον θεράποντα και την ακριβή διάγνωση είναι η αδυναμία του πρώτου να ελέγξει τις οικογενειακές συνθήκες στις οποίες ζει το παιδί και οι οποίες μερικές φορές εντείνουν το πρόβλημα. Η ραγδαία χρήση της τεχνολογίας, κυρίως του κινητού, επίσης υπονομεύει την ικανότητα των παιδιών να επικοινωνούν γόνιμα, τα αποκόπτει από τους γονείς τους, οι συζητήσεις συρρικνώνονται, η ακουστική μνήμη εξασθενεί, η σύνταξη εκπίπτει, η ικανότητα του προφορικού λόγου μαραίνεται.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑKΟΜΗ: Μασώμενες βιταμίνες για γερά παιδιά! Η ιατρική του ιατρείου δεν φτάνει, σύμφωνα με την ομιλήτρια. Ο θεράπων πρέπει να έρχεται σε επαφή με το οικιακό περιβάλλον του παιδιού (μήπως είναι φορτωμένο ερεθίσματα;). Επίσης, πρέπει να γνωρίζει ότι δεν είναι όλοι οι γονείς εξίσου μορφωμένοι, πληροφορημένοι ή έτοιμοι ψυχικά να αντιμετωπίσουν μια διάγνωση όπως αυτή του αυτισμού (κύριο σύμπτωμα του οποίου είναι η παντελής αδυναμία γενίκευσης, και η γενίκευση, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά «είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της σκέψης»). Χρειάζεται λεπτός χειρισμός, καθοδήγηση, συμπαράσταση, αγάπη –αυτό που αποκαλείται, με άλλα λόγια, empathic psychiatry. «Τα παιδιά αυτά δεν νοσούν, δεν είναι άρρωστα. Η βελτίωσή τους είναι εφικτή αλλά έχει τους νόμους της», τόνισε η κα Σαββάκη.
Ενημερωθείτε έγκυρα και έγκαιρα για θέματα που αφορούν τη φροντίδα του παιδιού, την υγεία αλλά και την ψυχολογία του μέσα από τα άρθρα μας στο blog του μεγαλύτερου Οnline φαρμακείου Pharm16.gr Με τη συνεργασία των ειδικών και με σύμμαχο την αξιόπιστη ενημέρωση είμαστε δίπλα σας για να σας προσφέρουμε πολύτιμες συμβουλές αλλά και αμέτρητες προτάσεις για τη μητέρα και το παιδί! Γιατί σωστός γονιός είναι ο υπεύθυνος γονιός!
Να θυμάστε ότι ο ρόλος της διατροφής είναι σημαντικός και ως προς τις λειτουργίες του εγκεφάλου -και μάλιστα η προσαρμοσμένη στο μεσογειακό πρότυπο ισορροπημένη διατροφή. Για παράδειγμα τα λιπαρά ψάρια (όπως σολομός, πέστροφα, σαρδέλες, σκουμπρί κ.ά.), είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνες D και Α, συστατικά που συμβάλλουν στην υγεία του εγκεφάλου. Επίσης πολύτιμες στην ενίσχυση των εγκεφαλικών λειτουργιών είναι και οι τροφές που είναι πλούσιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β (γαλακτοκομικά, αβγά, δημητριακά ολικής άλεσης), ενώ το κόκκινο κρέας και τα πουλερικά (άπαχα), είναι καλές πηγές βιταμίνης Β12, που βελτιώνει τη μνήμη. Και φυσικά το ελαιόλαδο, που περιέχει δυο λιπαρά οξέα (το λινολενικό και λινολεϊκό οξύ) που παίζουν ρόλο-κλειδί στη ρύθμιση των κυτταρικών λειτουργιών αλλά και στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
