Είναι η ζάχαρη τελικά ο μεγάλος ένοχος στη διατροφή ή μήπως της έχει αποδοθεί περισσότερη ευθύνη απ’ όση της αναλογεί; Διαβάστε τι είναι πραγματικά η ζάχαρη, πώς διακρίνεται σε φυσική και πρόσθετη, ποιοι κίνδυνοι προκύπτουν από την υπερκατανάλωσή της και -το πιο σημαντικό- πώς μπορούμε να τη διαχειριστούμε έξυπνα για να απολαμβάνουμε τη «γλυκιά ζωή» με μέτρο και γνώση.
Τα τελευταία 50 χρόνια έχει ξεκινήσει ένας πόλεμος κατά της ζάχαρης, σε μια προσπάθεια οργανισμών όπως ο ΠΟΥ για τη μείωση της παχυσαρκίας και των χρόνιων, μη μεταδοτικών ασθενειών, όπως οι καρδιοαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο διαβήτης. Είναι δικαιολογημένος;
Sugar I.D.
Η ζάχαρη, (σουκρόζη ή σακχαρόζη), ανήκει στην οικογένεια των υδατανθράκων και πιο συγκεκριμένα στα «σάκχαρα», έναν όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους απλούς υδατάνθρακες ή απλά σάκχαρα (μονοσακχαρίτες) καθώς και οι δισακχαρίτες (ένωση δύο μονοσακχαριτών). Η ζάχαρη (σουκρόζη), γλυκόζη, γαλακτόζη, φρουκτόζη, λακτόζη (το βασικό σάκχαρο του γάλακτος) και μαλτόζη είναι τα γνωστά σάκχαρα στην διατροφή μας και χαρακτηρίζονται ως1:
·
Φυσικά – Βρίσκονται σε φρούτα, κάποια λαχανικά, το μέλι, σιρόπι σφενδάμου, χουρμά, αγαύης, και άλλων φυσικών πηγών, στο γάλα και τα γαλακτοκομικά.
· «Πρόσθετα» – όπως η σουκρόζη, φρουκτόζη, γλυκόζη, προϊόντα υδρόλυσης αμύλου (πχ. σιρόπι γλυκόζης και καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης (HFCS) και άλλα απομονωμένα παρασκευάσματα ζάχαρης τα οποία χρησιμοποιούνται ως έχουν ή προστίθενται κατά την παρασκευή και παραγωγή των τροφίμων
Η φρουκτόζη περιέχεται σε φυσική μορφή στο μέλι, σε άνθη, φρούτα (πχ. σταφύλια) και σε ριζώδη λαχανικά όπως τα καρότα και τα παντζάρια. Η σουκρόζη παράγεται φυσικά σε όλα τα φυτά, φρούτα, λαχανικά, ακόμα και στους καρπούς. Το ζαχαροκάλαμο και τα ζαχαρότευτλα έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη, από τα οποία συλλέγεται για να υποστεί βιομηχανική επεξεργασία και να δημιουργηθούν διάφορα προϊόντα ζάχαρης.
Γλυκιά ζωή με μέτρο
Τον 19ο αιώνα άρχισε η υπερκατανάλωση της επεξεργασμένης (λευκής) ζάχαρης και της φρουκτόζης, όχι στην φυσική της μορφή (πχ. από φρούτα) αλλά κυρίως από προϊόντα του βιομηχανικού και εμπορικού τομέα, ως πρόσθετο σάκχαρο, ιδιαίτερα HFCS. Σήμερα βρίσκεται παντού: Αναψυκτικά, αθλητικά ποτά, έτοιμα ροφήματα τσαγιού, γλυκά, δημητριακά πρωϊνού, μπάρες δημητριακών, παιδικές τροφές (γάλατα με άρωμα, «επιδόρπια γιαουρτιού»), αρτοσκευάσματα...
Tips
Στην πραγματικότητα, αυτή η υπερκατανάλωση πρόσθετων σακχάρων από τα προϊόντα του εμπορίου προάγει προβλήματα υγείας, φθορά των δοντιών κτλ.! Oργανώσεις όπως ο ΠΟΥ θεωρούν επιβεβλημένη την μείωση της κατανάλωσης σακχάρων και τροφίμων/ ροφημάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα – ιδιαίτερα πρόσθετων - σε ενήλικες και παιδιά, σε ποσοστό λιγότερο από το 10%, μέχρι και 5% των ημερήσιων θερμίδων. Φερθείτε έξυπνα:
·
Διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες. Τα συστατικά αναγράφονται σε φθίνουσα σειρά περιεκτικότητας.
· Προτιμήστε εταιρίες που επιλέγουν φυσικά σάκχαρα για την ενίσχυση της γλυκιάς γεύσης στα προϊόντα τους και όχι προσθήκη ζάχαρης (δηλαδή χωρίς ζάχαρη ή «κρυφές» λέξεις που την υποδηλώνουν - π.χ. σιρόπι ιμβερτοποιημένου σάκχαρου, σιρόπι γλυκόζης, δεξτρόζη -)
όπως η HiPP. ·
Σε περίπτωση που ένα προϊόν εμπορίου περιέχει ζάχαρη, θα πρέπει να είναι φυσική, όπως
στις παιδικές και βρεφικές τροφές HiPP και να μην εμφανίζεται πολλές φορές στην λίστα των συστατικών.
Μέτρον άριστον
Η ζάχαρη είναι φυσική, και δίνει τη γεύση που αγαπάμε όλοι, ιδιαίτερα τα παιδιά! Δεν είναι ανάγκη να αποφύγουμε την ζάχαρη ή άλλα φυσικά, καλά σάκχαρα πχ. μέλι, φρούτα και μαρμελάδες φρούτων στην διατροφή μας, όπως στα γλυκά που ετοιμάζουμε, σε μια ζεστή σοκολάτα που φτιάχνουμε για εμάς και τα παιδιά μας, στο γιαούρτι κ.α. Τα φυσικά, καλά σάκχαρα στην διατροφή μας αλλά και η συνειδητή επιλογή προϊόντων του εμπορίου, όταν αυτά καταναλώνονται με μέτρο και στα πλαίσια μίας ισσοροπημένης διατροφής, υποστηρίζουν την επιθυμία μας για μία γλυκιά ζωή γεμάτη υγεία!
Χριστίνα Κωστάρα Βιβλιογραφία 1. EFSA Journal 2010; 8 (3): 1462. Dietary Reference Values for carbohydrates and dietary fibre.2. World Health Organization (WHO) Guideline: Sugars Intake for Adults and Children. World Health Organization; Geneva 2015.
* Οι πληροφορίες του άρθρου δεν προτρέπουν σε αυτοδιάγνωση προβλημάτων διατροφής και υγείας, ούτε υποκαθιστούν την αξιολόγηση από ειδικό. Για την επιλογή των κατάλληλων προϊόντων και τον τρόπο χρήσης τους συμβουλευτείτε το φαρμακοποιό σας. Τα συμπληρώματα διατροφής και τα βοηθήματα διατροφής δεν προορίζονται για την πρόληψη, αγωγή ή θεραπεία νόσων. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας.
